Jdi na obsah Jdi na menu
 


2-e Nova Plena Ilustrita Vortaro

*akuzativ/o Λ Kazo en diversaj lingvoj, kiu, se uzata sen prep., esprimas interalie la rektan objekton de la verbo; analoge en E-o la funkcio, markata de la morfemo n: uzi la substantivon aŭ pronomon en akuzativoZ. Rim. 1 Malkonsilinde estas uzi akuzativon anst. prep. kiu signifas deiron, formovon kaj tiel kontraŭdiras la almovan signifon: oni diru: eliri el urbo, ne: eliri urbon. Rim. 2 Z. uzis la akuzativon post agsubstantivo: akceptu mian koran dankon por la elekto min kiel honoran membron; la konstanta alkalkulado sin al ia speciala gento […] forte subtenas la gentan ŝovinismon.

akuzativo de direktoZ. En E-o la uzo de n por montri la almovon, aŭ sola: mi veturos ParizonZ; aŭ post prep. ne montranta la almovon: mi vojaĝas en HispanujonZ; analoge, por montri novan staton, rezultantan de ago: disrompi vazon en mil pecojn; organizi popolon en regnon.

anstataŭa akuzativo. En E-o la uzo de n kiel anstataŭaĵo de prep. en la tempaj, daŭraj, mezuraj k.a. adjektoj: mi promenis la tutan tagonZ; la domo estas tri metrojn larĝa ktp.

sisterona akuzativoŜ (fm) Malĝusta uzo de la akuzativo (pro iama gazeteto, eldonata en Sisterono, kaj en kiu la akuzativo estis mistraktata): elingigu la sisteronajn akuzativojn!W.

Z = L.L.Zamenhof, Ŝ = R.Schwartz, W = G.Waringhien, pp = se paroli pri

 

transitiv2a
1 Λ (pp verbo) Tia, ke ĝi povas ricevi rektan objekton, ekz.: anstataŭi, bani, daŭrigi, frapi, fumi, komenci, masturbi, ŝanĝi k.a.. Sin. transira. absoluta.
2 Vd rilato.
transitivigi. Transformi verbon ne-an en transitivan: en E. oni devas uzi afikson, por transitivigi verbon.
netransitiva (pp verbo) Tia, ke ĝi ne povas ricevi rektan objekton, ekz.: boli, bruli, ĉesi, daŭri, evolui, manki, promeni k.a.. Sin. netransira.
 
 
transitiva rilato. Rilato tia, ke aRb kaj bRc implicas aRc.
*rilata
1 Havanta ian rilaton al: tiu letero estas rilata al la striko. analoga, koncerna, najbara, parenca, proksima, simila.
2 Rilativa.
rilate
1 En rilato al: kiel li povas esti tiel blinda rilate sin mem?Z; simpatio rilate la ideon, por kiu ni laborasZ; la devoj rilate mian familionZ; okazis unu ŝanĝo, sed nur rilate la lokon de loĝadoZ; pli bone la homoj ofte ne agis eĉ rilate siajn proksimulojnZ.
2 (ark.) Relative: oni faris al si la rilate malgrandan penonZ.
 
 
akuz3i (tr) Aserti iun kulpa: akuzi iun pri io; akuzi iun, ke li faris ion; elpaŝu kaj akuzu min publike!Z; vi malprave lin akuzisZ; oni ne devas akuzi la Akademion pro ĝia tute natura kaj prudenta konservemeco k singardecoZ; pri tiu espero mi estas akuzita de la JudojN; Sokrato estis akuzita, ke li koruptis la junularon. kulpigi, denunci, kalumnii.
akuzo. Tio, pri kio oni akuzas: ĝis nun vi mokis miajn akuzojnZ; pri unu akuzo mi decidis nun doni klarigonZ; malveraj akuzojZ. riproĉo.
akuzado Ago de tiu, kiu akuzas: la akto de akuzado (difinanta la faktojn, pri kiuj la akuzito estos juĝata).
akuzanto. Tiu, kiu akuzas: tion distrumpetis miaj akuzantoj memZ.
akuzisto Ŝtata oficisto, kiu en iuj landoj prezentas la akuzojn en kriminala proceso. prokuroro.
akuzito. Tiu, kiu estas akuzita: ne ĉiu akuzito estos kulpulo. juĝoto.
 
N = Nova estamento de la Londona Biblio
 

 

Kompletan tekston de Nova Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto vi povas legi tie ĉi:

http://vortaro.net/#akuzativo (necesas salutvorto de http://eo.lernu.net/index.php ) http://vortaro.net/

 

 

↑ reen al la enhavo   → al la sekva ĉapitro 3-e Gramatiko de Malovec

 

 

 

 

 

Komentáře

Přidat komentář

Přehled komentářů

Zatím nebyl vložen žádný komentář