Modré je nebe. Blue is the color of Heaven. Me encanta el azul

*akuzativ/o Λ Kazo en diversaj lingvoj, kiu, se uzata sen prep., esprimas interalie la rektan objekton de la verbo; analoge en E-o la funkcio, markata de la morfemo n: uzi la substantivon aŭ pronomon en akuzativo^Z. Rim. 1 Malkonsilinde estas uzi akuzativon anst. prep. kiu signifas deiron, formovon kaj tiel kontraŭdiras la almovan signifon: oni diru: eliri el urbo, ne: eliri urbon. Rim. 2 Z. uzis la akuzativon post agsubstantivo: akceptu mian koran dankon por la elekto min kiel honoran membron; la konstanta alkalkulado sin al ia speciala gento […] forte subtenas la gentan ŝovinismon.

akuzativo de direkto^Z. En E-o la uzo de n por montri la almovon, aŭ sola: mi veturos Parizon^Z; aŭ post prep. ne montranta la almovon: mi vojaĝas en Hispanujon^Z; analoge, por montri novan staton, rezultantan de ago: disrompi vazon en mil pecojn; organizi popolon en regnon.

anstataŭa akuzativo. En E-o la uzo de n kiel anstataŭaĵo de prep. en la tempaj, daŭraj, mezuraj k.a. adjektoj: mi promenis la tutan tagon^Z; la domo estas tri metrojn larĝa ktp.

sisterona akuzativo^Ŝ (fm) Malĝusta uzo de la akuzativo (pro iama gazeteto, eldonata en Sisterono, kaj en kiu la akuzativo estis mistraktata): elingigu la sisteronajn akuzativojn!^W.

Z = L.L.Zamenhof, Ŝ = R.Schwartz, W = G.Waringhien, pp = se paroli pri

transitiv²a

1 Λ (pp verbo) Tia, ke ĝi povas ricevi rektan objekton, ekz.: anstataŭi, bani, daŭrigi, frapi, fumi, komenci, masturbi, ŝanĝi k.a.. Sin. transira. ☞ absoluta.

2 ∆ Vd rilato.

transitivigi. Transformi verbon ne-an en transitivan: en E. oni devas uzi afikson, por transitivigi verbon.

netransitiva (pp verbo) Tia, ke ĝi ne povas ricevi rektan objekton, ekz.: boli, bruli, ĉesi, daŭri, evolui, manki, promeni k.a.. Sin. netransira.

 

 

transitiva rilato. Rilato tia, ke aRb kaj bRc implicas aRc.

*rilata

1 Havanta ian rilaton al: tiu letero estas rilata al la striko. ☞ analoga, koncerna, najbara, parenca, proksima, simila.

2 Rilativa.

rilate

1 En rilato al: kiel li povas esti tiel blinda rilate sin mem?^Z; simpatio rilate la ideon, por kiu ni laboras^Z; la devoj rilate mian familion^Z; okazis unu ŝanĝo, sed nur rilate la lokon de loĝado^Z; pli bone la homoj ofte ne agis eĉ rilate siajn proksimulojn^Z.

2 (ark.) Relative: oni faris al si la rilate malgrandan penon^Z.

 

 

akuz³i (tr) Aserti iun kulpa: akuzi iun pri io; akuzi iun, ke li faris ion; elpaŝu kaj akuzu min publike!^Z; vi malprave lin akuzis^Z; oni ne devas akuzi la Akademion pro ĝia tute natura kaj prudenta konservemeco k singardeco^Z; pri tiu espero mi estas akuzita de la Judoj^N; Sokrato estis akuzita, ke li koruptis la junularon. ☞ kulpigi, denunci, kalumnii.

akuzo. Tio, pri kio oni akuzas: ĝis nun vi mokis miajn akuzojn^Z; pri unu akuzo mi decidis nun doni klarigon^Z; malveraj akuzoj^Z. ☞ riproĉo.

akuzado Ago de tiu, kiu akuzas: la akto de akuzado (difinanta la faktojn, pri kiuj la akuzito estos juĝata).

akuzanto. Tiu, kiu akuzas: tion distrumpetis miaj akuzantoj mem^Z.

akuzisto Ŝtata oficisto, kiu en iuj landoj prezentas la akuzojn en kriminala proceso. ☞ prokuroro.

akuzito. Tiu, kiu estas akuzita: ne ĉiu akuzito estos kulpulo. ☞ juĝoto.

 

N = Nova estamento de la Londona Biblio

 

Pri la ĉefredaktoro http://eo.wikipedia.org/wiki/Gaston_Waringhien

Kompletan tekston de Nova Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto vi povas legi tie ĉi:

http://vortaro.net/#akuzativo (necesas salutvorto de http://eo.lernu.net/index.php ) http://vortaro.net/

↑ reen al la enhavo   → al la sekva ĉapitro 3-e Gramatiko de Malovec